یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه ادینبرو توانسته است با استفاده از باکتریهای مهندسیشده، مواد شیمیایی بهدستآمده از بطریهای پلاستیکی PET را به پاراستامول (ترکیب فعال داروی Tylenol) تبدیل کند. این دستاورد نشان میدهد که زبالههای پلاستیکی میتوانند به جای تبدیل شدن به مواد کمارزش یا سوخت، به منابع ارزشمند دارویی بدل شوند.
فرآیند تبدیل پلاستیک به دارو
در آزمایشگاه اسکاتلند، پژوهشگران ابتدا پلاستیک PET را به قطعات کوچک خرد کردند و سپس با واکنشهای شیمیایی ملایم آن را به مولکولهای قابلحل تبدیل نمودند. در مرحله بعد، باکتریهای مهندسیشده E. coli توانستند این ترکیبات را به اسید پارا-آمینو بنزوئیک و در نهایت به پاراستامول تبدیل کنند. بازدهی این فرآیند نزدیک به ۹۲ درصد گزارش شده است.
اهمیت این دستاورد
پاراستامول یکی از پرمصرفترین داروهای مسکن در جهان است و معمولاً از مشتقات نفت خام تولید میشود. این روش جدید میتواند:
- وابستگی به منابع فسیلی را کاهش دهد.
- انتشار آلایندهها را کم کند.
- زبالههای پلاستیکی را به چرخهای ارزشمند وارد نماید.
چالشهای پیش رو
اگرچه این پژوهش در مرحله آزمایشگاهی موفق بوده، اما برای مقیاسپذیری صنعتی نیاز به بررسیهای بیشتری وجود دارد. مدیریت حجم بالای محیط کشت، حفظ سلامت باکتریها و کنترل دقیق واکنشها از جمله چالشهای اصلی هستند. همچنین باید ثابت شود که پاراستامول تولیدشده از این مسیر از نظر خلوص و ایمنی با نمونههای استاندارد برابری دارد.
چشمانداز آینده
این نوآوری میتواند نقطه آغاز اقتصاد چرخشی در حوزه داروسازی باشد؛ جایی که زبالههای پلاستیکی نه تنها تهدیدی برای محیطزیست نیستند، بلکه به منبعی برای تولید داروهای ضروری تبدیل میشوند. در صورت موفقیت در مقیاس صنعتی، این روش میتواند به کاهش بحران پلاستیک و تأمین پایدار دارو کمک کند.
جمعبندی: تبدیل بطریهای پلاستیکی به پاراستامول نشان میدهد که ترکیب دانش شیمی، زیستفناوری و بازیافت میتواند راهحلهای نوینی برای بحرانهای زیستمحیطی و نیازهای دارویی جهان ارائه دهد.
About the Author
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازیهای رایانهای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش میکند تجربهای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسیزبان فراهم آورد. او با بهرهگیری از دانش رسانهای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینهسازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید میکند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفهای هستند.
