گوگل برای جستجوی عمومی عالی عمل می‌کند، اما زمانی که پای یافتن دستگاه‌های متصل، آرشیوهای تاریخی، مخازن کد یا حفظ حریم خصوصی به میان می‌آید، نیاز به موتورهای جستجوی تخصصی احساس می‌شود. این ابزارها دریچه‌ای به لایه‌های پنهان اینترنت می‌گشایند و برای پژوهش‌گران امنیت، روزنامه‌نگاران و توسعه‌دهندگان اهمیت ویژه‌ای دارند.
۵. Shodan – نقشه‌بردار دستگاه‌های آنلاین
Shodan دستگاه‌های اینترنتی را مانند یک موتور جستجوی وب ایندکس می‌کند. تلویزیون‌های هوشمند، دوربین‌های امنیتی و تجهیزات صنعتی، همه زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند. کافی است عبارت webcam را جستجو کنید تا هزاران دوربین بدون تنظیمات امنیتی مناسب را بیابید. یا با کلیدواژه default password، دستگاه‌هایی را می‌بینید که هنوز از گذرواژه‌های کارخانه بهره می‌برند. Shodan مانع ورود شما به این دستگاه‌ها نمی‌شود، اما تصویر روشنی از میزان آسیب‌پذیری‌ها ارائه می‌کند و در ارزیابی امنیت شبکه کاربردی است.
۴. Wayback Machine – بازگشت به گذشته وب
Archive.org زیرساخت ذخیره نسخه‌های قدیمی وب‌سایت‌ها را در اختیار دارد و Wayback Machine امکان جستجوی دقیق در میان میلیون‌ها صفحه بایگانی‌شده را فراهم می‌کند. با فیلتر بر اساس نوع فایل یا الگوهای URL می‌توان آگهی‌های قدیمی یک شرکت یا تصاویر و اسناد حذف‌شده را بازیابی کرد. این ابزار برای خبرنگاران و وکلا، به‌ویژه در مستندسازی روند تغییر محتوا و شواهد تاریخی، ارزشمند است.
۳. PublicWWW – رصد فناوری‌های صفحات وب
برای شناخت فناوری‌های به‌کاررفته در وب‌سایت‌ها، PublicWWW موتور جستجوی متناظر با سورس صفحه است. با جستجوی یک اسکریپت پرداخت یا شناسه Google Analytics می‌توان فهرست سایت‌های مرتبط را استخراج کرد. این دید عمیق فنی باعث می‌شود توسعه‌دهندگان و تحلیل‌گران امنیت بدانند کدام سایت‌ها از نسخه‌های آسیب‌پذیر فریم‌ورک‌ها یا کتابخانه‌ها استفاده می‌کنند.
۲. Grep.app – جستجوی پیشرفته در کد
Grep.app بر مخازن عمومی GitHub مسلط است و با پشتیبانی از عبارات منظم امکان جستجوی الگوهای پیچیده را می‌دهد. به جای مرور دستی هزاران فایل، می‌توانید تابع یا پیام خطایی را جستجو کرده و پی ببرید که کدام پروژه‌ها از آن استفاده کرده یا چگونه آن را حل کرده‌اند. سرعت بالا و سادگی رابط کاربری، این ابزار را به همراه ثابت توسعه‌دهندگان تبدیل کرده است.
۱. SearXNG – جستجوی متن‌باز و بدون رهگیری
SearXNG نتایج بیش از ۲۳۰ منبع را در یک مکان تجمیع می‌کند و برخلاف گوگل هیچ کوکی یا ردیابی ذخیره نمی‌کند. کاربران می‌توانند با عملگرهای معروف مثل site: و filetype: یا عملگرهای اختصاصی نظیر !news و !images نتایج را محدود کنند. نسخه‌های عمومی آن معمولاً با سرعت کمتر از گوگل کار می‌کنند، اما به‌خاطر احترام به حریم خصوصی و حذف موارد تکراری، کیفیت جستجوی قابل توجهی ارائه می‌دهند.
موارد استفاده رایج
- ارزیابی امنیت شبکه و آسیب‌پذیری دستگاه‌های IoT
- بازیابی محتوا و مستندات حذف‌شده در آرشیوهای وب
- تحلیل فناوری و ساختار صفحات با ایندکس سورس HTML
- پیمایش کدهای متن‌باز برای یافتن الگوها و راه‌حل‌ها
- انجام جستجوی امن و بدون رهگیری برای حفظ حریم خصوصی
راهنمای مسئولانه استفاده
- محدوده و هدف خود را پیش از جستجو تعریف کنید
- قوانین محلی و حقوق مالکیت فکری را رعایت کنید
- هرگز به دستگاه‌ها یا داده‌های بی‌اجازه دسترسی پیدا نکنید
- در شرایط حساس از VPN و ابزارهای حفظ حریم خصوصی بهره بگیرید
- یافته‌ها را مستندسازی و برای اصلاح آسیب‌پذیری‌ها به مراجع ذی‌ربط گزارش کنید
این مجموعه ابزارها نشان می‌دهند که چه بخش‌های گسترده‌ای از اینترنت فراتر از یک جستجوی ساده گوگل قرار دارد. با رعایت اصول اخلاقی و قانونی، می‌توانید از آن‌ها برای تحقیق، امنیت و حفظ حریم خصوصی بهره ببرید.
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش می‌کند تجربه‌ای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسی‌زبان فراهم آورد. او با بهره‌گیری از دانش رسانه‌ای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینه‌سازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید می‌کند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفه‌ای هستند.