افزایش چشمگیر تعداد افراد صد ساله، پدیده‌ای است که دیگر نادر نیست. این گروه از جمعیت، سریع‌ترین رشد را تجربه می‌کنند و از دهه 1970 به بعد، تقریباً هر دهه جمعیتشان دو برابر شده است.
راز طول عمر انسان و عوامل موثر بر داشتن زندگی سالم و طولانی، همواره موضوعی جذاب و مورد کنجکاوی بوده است. حتی فیلسوفان بزرگ همچون افلاطون و ارسطو نیز در هزاران سال پیش، به راز پیری و طول عمر می‌اندیشیدند.
رمز و راز زندگی طولانی
کشف اسرار طول عمر استثنایی، امری پیچیده است و نیازمند درک تعاملات پیچیده بین ژنتیک و سبک زندگی فرد در طول عمر اوست.
پژوهشی جدید از موسسه کارولینسکا، به رمزگشایی این راز کمک کرده است. محققان، نشانگرهای زیستی مشترکی را در افراد بالای 90 سال شناسایی کرده‌اند، از جمله میزان کلسترول و قند خون.
طبق یافته‌های این پژوهش، اگرچه شانس در رسیدن به سنین بسیار بالا بی‌تاثیر نیست، اما افرادی که به سن صد سالگی می‌رسند، از همان جوانی، سلامتی بهتر، بیماری‌های کمتر و عملکرد شناختی بالاتری داشته‌اند.
مطالعه‌ی صدسالگان: راز سالم زیستن در پیری
مطالعه‌ی افراد صد ساله و نود ساله، به دلیل ارائه بینش‌های ارزشمند در مورد زندگی طولانی و سالم، بسیار حائز اهمیت است. این گروه، کلید درک راز طول عمر و پیری سالم را در دست دارند.
اما بسیاری از مطالعات قبلی، محدودیت‌هایی داشته‌اند و اغلب بر روی گروه‌های کوچک و گزینشی تمرکز داشته‌اند. برای مثال، برخی مطالعات، افراد مسن ساکن خانه‌های سالمندان را از مطالعه حذف کرده‌اند، که می‌تواند نتایج را مغرضانه کند. این مطالعه جدید، با در نظر گرفتن طیف وسیع‌تری از افراد، به دنبال کشف عواملی است که به افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند.
نشانگرهای زیستی در افراد صد ساله
این تحقیق، که بزرگترین مطالعه از نوع خود تا کنون به حساب می‌آید، پروفایل نشانگرهای زیستی افراد بسیار مسن را با افراد همسن و سالشان با طول عمر کمتر مقایسه می‌کند. این داده‌ها مربوط به 44000 نفر سوئدی با سنین 64 تا 99 سال از پایگاه داده آماری Amoris می‌باشد. از این میان، 1224 نفر به سن صد سالگی رسیدند که حدود 85 درصد آن‌ها زن بودند.
دوازده نشانگر زیستی مرتبط با التهاب، متابولیسم، عملکرد کبد و کلیه، سوء تغذیه و کم‌خونی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افراد صد ساله، معمولاً پس از شصت سالگی، سطح پایین‌تری از قند خون، کراتینین و اسید اوریک داشته‌اند. اگرچه تفاوت میانگین بیشتر نشانگرها در افراد صد ساله و غیر صد ساله چندان زیاد نبود، اما افراد صد ساله به ندرت مقادیر بسیار بالا یا پایین نشانگرها را داشتند.
متابولیسم، تغذیه و عمر طولانی
از بین دوازده نشانگر زیستی مورد بررسی، به جز دو مورد، ده نشانگر دیگر در احتمال رسیدن به سن صد سالگی نقش داشتند. برای مثال، افرادی با کمترین میزان کلسترول و آهن، در مقایسه با افرادی با سطوح بالاتر، شانس کمتری برای رسیدن به صد سالگی داشتند. اگرچه تفاوت‌ها جزئی بودند، اما این یافته‌ها نشان‌دهنده‌ی ارتباط احتمالی بین سلامت متابولیسم، تغذیه و طول عمر استثنایی می‌باشد.
این مطالعه، به طور خاص به عوامل سبک زندگی یا ژن‌های مسئول میزان این نشانگرهای زیستی نمی‌پردازد، اما می‌توان گفت که عواملی مانند تغذیه و مصرف الکل، می‌توانند نقش داشته باشند. در نهایت، اگرچه شانس در رسیدن به سنین بالا نقش دارد، به نظر می‌رسد که ژنتیک و سبک زندگی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. بنابراین، توجه به مقادیر مربوط به کلیه و کبد، قند خون و اسید اوریک با افزایش سن، ایده‌ی خوبی است.
در پایان، چه کسی دوست ندارد شمع‌های صد سالگی خود را خاموش کند؟
نکاتی درباره‌ی صدسالگان
بسیاری از صدسالگان، طول عمر خود را مدیون عادات ساده‌ای می‌دانند:
- نگرش مثبت
- روابط قوی اجتماعی
- حس هدفمندی در زندگی
بسیاری از آن‌ها رژیم غذایی گیاهی با میزان کم مواد غذایی فرآوری‌شده دارند، با سرگرمی‌هایی مانند باغبانی فعال می‌مانند و گاهی اوقات از نوشیدنی‌های الکلی لذت می‌برند. ژنتیک نیز نقش مهمی در کمک به افراد مسن برای بهبودی از بیماری‌ها و پیشگیری از بیماری‌های مزمن ایفا می‌کند. اکثر این افراد تا سال‌های آخر زندگی خود، سالم و فعال هستند و نشان می‌دهند که بحث فقط بر سر طولانی‌تر زیستن نیست، بلکه بهتر زیستن نیز اهمیت دارد.
این مطالعه درباره‌ی پروفایل نشانگرهای زیستی و طول عمر استثنایی در مجله‌ی GeoScience منتشر شده است.
“`