افزایش نزدیک به ۷۰ درصدی عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم به دارو در آمریکا بین ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، هشداری روشن برای نظام سلامت است. بخشی از این موج مربوط به گسترش ژن NDM است که باکتری‌ها را در برابر بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها بی‌اثر می‌کند و بیماران، پزشکان و بیمارستان‌ها را با گزینه‌های درمانی محدود و هزینه‌های بسیار بالاتر روبه‌رو ساخته است.
NDM چیست و چرا خطرناک است
NDM یک ژن مقاوم‌کننده به آنتی‌بیوتیک است که آنزیم‌هایی تولید می‌کند که کارباپنم‌ها و گروه‌های دیگر آنتی‌بیوتیکی را غیرفعال می‌کنند. در نتیجه بسیاری از داروهای خط دوم و سوم دیگر اثربخش نیستند و تنها چند داروی تزریقی بسیار گران‌قیمت ممکن است با برخی از این سویه‌ها مقابله کنند. این وضعیت یعنی افزایش مرگ‌ومیر بالقوه، طولانی‌تر شدن بستری و فشار اقتصادی بر سیستم درمانی.
ریشه‌های افزایش موارد
گسترش NDM اکنون دیگر صرفاً وارداتی نیست و موارد بومی در مناطق مختلف آمریکا ثبت شده است. عوامل مؤثر در این رشد شامل موارد زیر هستند:
- مصرف بیش از حد و نادرست آنتی‌بیوتیک در جامعه و مراکز درمانی
- کاهش نظارت آزمایشگاهی و ضعف در گزارش‌دهی ایالتی
- تاثیرات زنجیره‌ای پاندمی کووید ۱۹ که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را افزایش داد و فرایندهای کنترل عفونت را تحت فشار قرار داد
- انتقال داخل بیمارستانی و حضور در کلینیک‌ها و مراکز مراقبتی که خطر انتشار را تشدید می‌کند
پیامدهای بالینی و اجتماعی
گسترش این نوع مقاومت به معنی دشواری تشخیص و درمان بیماری‌های شایع مانند عفونت ادراری، پنومونی و عفونت‌های بیمارستانی است. پیامدها شامل نیاز به داروهای تزریقی گران‌قیمت، افزایش مدت بستری، خطر عوارض پیشرونده و افزایش هزینه‌های درمانی برای بیماران و نظام سلامت است. فقدان داده‌های کامل در ایالت‌های بزرگ احتمالاً اندازه واقعی بحران را دستکم نشان می‌دهد.
اقدامات ضروری برای مهار بحران
برای مقابله با موج NDM لازم است هم‌زمان در چند جبهه عمل شود:
- سیاست‌های مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک شامل برنامه‌های استواردشیپ بالینی در بیمارستان‌ها و آموزش پزشکان و عموم درباره مصرف منطقی دارو
- تقویت تشخیص و نظارت مولکولی با گسترش آزمایش‌های ژنتیکی مقاومت در آزمایشگاه‌های بیمارستانی و ایجاد گزارش‌دهی سریع بین ایالت‌ها
- تقویت کنترل عفونت شامل پروتکل‌های جداسازی، آموزش کادر درمان و بهبود بهداشت دست و محیط در مراکز درمانی
- سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه دارو تسریع تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید و داروهای ترکیبی مقرون‌به‌صرفه
- آگاهی عمومی و شفافیت داده‌ها اطلاع‌رسانی هدفمند به جامعه و انتشار داده‌های قابل اتکا برای تصمیم‌گیری سیاستی
جمع‌بندی
رشد چشمگیر موارد مقاومت به کارباپنم و افزایش ویژه موارد حاوی ژن NDM یک زنگ خطر جدی است که نشان می‌دهد مسئله تنها فنی و پزشکی نیست بلکه یک چالش اجتماعی و مدیریتی است. کنترل این بحران نیازمند هماهنگی میان نظام‌های درمانی ایالتی و فدرال، بهبود ظرفیت‌های آزمایشی، اجرای سیاست‌های دقیق در مصرف آنتی‌بیوتیک و سرمایه‌گذاری پایدار در پژوهش‌های دارویی است. اگر اقدام‌های فوری و منسجم صورت نگیرد، هزینه‌های انسانی و اقتصادی این بحران به‌مراتب فراتر از آمار کنونی خواهد شد.
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش می‌کند تجربه‌ای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسی‌زبان فراهم آورد. او با بهره‌گیری از دانش رسانه‌ای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینه‌سازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید می‌کند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفه‌ای هستند.