سرطان آپاندیس که تا چند دهه پیش بیماری‌ای نادر و ناشناخته به شمار می‌رفت، امروز به یکی از دغدغه‌های نوظهور حوزه سلامت تبدیل شده است. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان ابتلا به این سرطان در میان بزرگسالان جوان به‌طور چشمگیری افزایش یافته و علت دقیق این روند هنوز برای پزشکان روشن نیست.
سرطان آپاندیس چگونه بروز می‌کند؟
این بیماری از زائده کوچکی در ابتدای روده بزرگ آغاز می‌شود و اغلب تا زمان جراحی به دلیل آپاندیسیت مشکوک، تشخیص داده نمی‌شود. انواع مختلفی از این سرطان وجود دارد؛ از جمله:
- آدنوکارسینوم آپاندیس که از سلول‌های غده‌ای منشأ می‌گیرد.
- تومورهای نورواندوکرین که از سلول‌های تولیدکننده هورمون در دستگاه گوارش شکل می‌گیرند.
وجه مشترک همه این انواع، رشد آرام و خاموش آن‌ها و افزایش نگران‌کننده موارد ابتلا در نسل‌های جدید است.
آمارهای جهانی از رشد سرطان آپاندیس
تحلیل داده‌های ۴۸۵۸ بزرگسال بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۹ نشان داده است:
- متولدان حدود سال ۱۹۸۰ بیش از سه برابر بیشتر از متولدان ۱۹۴۵ در معرض ابتلا قرار دارند.
- در متولدان حدود ۱۹۸۵ این خطر بیش از چهار برابر افزایش یافته است.
این روند نشان می‌دهد که تغییرات محیطی و سبک زندگی پس از دهه ۱۹۷۰ نقشی کلیدی در افزایش بروز سرطان آپاندیس داشته‌اند.
عوامل احتمالی افزایش ابتلا
پژوهشگران معتقدند مجموعه‌ای از تغییرات اجتماعی و زیست‌محیطی می‌تواند در این روند نقش داشته باشد، از جمله:
- افزایش چاقی و کاهش فعالیت بدنی
- مصرف بالای گوشت قرمز و فرآوری‌شده
- مصرف الکل
- تغییر در میکروبیوم روده به دلیل استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها
این عوامل پیش‌تر با سرطان روده بزرگ مرتبط دانسته شده‌اند و احتمالاً در بروز سرطان آپاندیس نیز اثرگذارند.
چرا تشخیص زودهنگام دشوار است؟
هیچ روش غربالگری استانداردی برای شناسایی زودهنگام این بیماری وجود ندارد. حتی کولونوسکوپی نیز برای تشخیص آن کارایی چندانی ندارد. علائم مبهمی مانند درد شکمی متناوب، نفخ یا تغییر در عادات دفع معمولاً نادیده گرفته می‌شوند و بسیاری از بیماران تنها هنگام جراحی آپاندیسیت متوجه بیماری می‌شوند.
راهکارهای پیشگیری و مراقبت
اگرچه علت دقیق افزایش ابتلا به سرطان آپاندیس مشخص نیست، اما رعایت اصول کلی سلامت می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر داشته باشد:
- حفظ وزن در محدوده سالم
- افزایش تحرک روزانه و فعالیت بدنی منظم
- محدود کردن مصرف الکل و گوشت‌های فرآوری‌شده
- توجه به علائم ماندگار شکمی و مراجعه سریع به پزشک
همچنین در خانواده‌هایی که سابقه چند نوع سرطان وجود دارد، مشاوره ژنتیک می‌تواند به شناسایی زودهنگام خطر کمک کند.
چشم‌انداز تحقیقات آینده
پژوهشگران اکنون تومورهای آپاندیس را به‌طور مستقل از سرطان‌های روده بررسی می‌کنند تا داده‌ها دقیق‌تر تحلیل شود. این رویکرد می‌تواند به طراحی درمان‌های هدفمندتر و افزایش آگاهی عمومی کمک کند.
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش می‌کند تجربه‌ای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسی‌زبان فراهم آورد. او با بهره‌گیری از دانش رسانه‌ای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینه‌سازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید می‌کند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفه‌ای هستند.