سال ۲۰۲۰، سالی فراموش نشدنی برای فیل‌های آفریقا بود؛ سالی که مرگ دسته‌جمعی ۳۵۰ فیل در بوتسوانا، زنگ هشداری برای جهان به صدا درآورد. این فاجعه، تابلوی دردناکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی بود که اکوسیستم‌های ارزشمند را تهدید می‌کند.
مرگ این تعداد فیل، در دلتای اوکاوانگو، قلب بوتسوانا و زیستگاه یک سوم فیل‌های آفریقا، باعث نگرانی جهانی شد. فقدان شواهد شکار غیرقانونی، معمای مرگ این غول‌های باشکوه را پیچیده‌تر کرد. اما تحقیقات جدید پرده از رازی هولناک برداشت: شکوفایی جلبک‌های سمی در منابع آبی منطقه.
راز مرگبار جلبک‌ها در دل تغییرات اقلیم
یک گروه تحقیقاتی به رهبری کالج کینگز لندن، با بررسی داده‌های ماهواره‌ای و نمونه‌برداری از منابع آب، ارتباط مستقیم بین مرگ فیل‌ها و افزایش بی‌سابقه جلبک‌های سمی در آبشخورها را اثبات کردند. خشکسالی شدید سال ۲۰۱۹ و بارندگی‌های ناگهانی سال ۲۰۲۰، ترکیب مرگباری را ایجاد کرد که به رشد انفجاری این جلبک‌ها منجر شد.
داویده لومئو، سرپرست این پژوهش، تأکید می‌کند که این رویداد، هشدار جدی در مورد تأثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم‌هاست. بوتسوانا، به عنوان زیستگاه بزرگترین جمعیت فیل‌های آفریقا، در خط مقدم این بحران قرار دارد.
آینده‌ای نامطمئن برای فیل‌ها و اکوسیستم‌ها
با پیش‌بینی افزایش دما و خشکسالی در جنوب آفریقا، خطر تکرار چنین فجایعی بیش از پیش افزایش می‌یابد. آبشخورها برای مدت طولانی‌تری خشک خواهند ماند و شرایط برای رشد جلبک‌های سمی مساعدتر خواهد شد. این مطالعه، اهمیت پایش مداوم کیفیت آب و به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای شناسایی سریع منابع آلودگی را برجسته می‌کند.
راهکارها و اقدامات ضروری
برای حفاظت از منابع آبی و جلوگیری از تکرار چنین فجایعی، همکاری بین دانشمندان، مقامات محلی، و جوامع محلی امری ضروری است. استفاده از فناوری‌های مدرن مانند تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از دور، به پایش مداوم کیفیت آب و پیش‌بینی شکوفایی جلبک‌ها کمک خواهد کرد. این تلاش جمعی برای تضمین آینده‌ای امن‌تر برای فیل‌ها و اکوسیستم‌های آسیب‌پذیر، امری حیاتی است. فاجعه بوتسوانا، ما را به اقدام فوری فرا می‌خواند.
این پژوهش در مجله‌ی Science of The Total Environment منتشر شده است.