باستان‌شناسان در جنوب‌غرب فرانسه به کشفی خیره‌کننده دست یافته‌اند: یک قبر ۱۸۰۰ ساله رومی که حاوی اشیای گرانبها و اسرارآمیزی همچون طلا، کریستال و سکه‌های باستانی است. این تدفین منحصربه‌فرد که از نوع "بوستوم" است و در آن جسد روی هیزم سوزانده شده، نه تنها به دلیل محتویات غنی خود بلکه به خاطر مکان غیرمنتظره‌اش، توجه جامعه باستان‌شناسی جهان را به خود جلب کرده است. این یافته مهم، پرده از جنبه‌های ناشناخته‌ای از زندگی و آداب و رسوم رومی‌ها در منطقه گل (فرانسه امروزی) برمی‌دارد و سرنخ‌هایی تازه از تعاملات فرهنگی آن دوران ارائه می‌دهد.
کشف قبر ۱۸۰۰ ساله در سرزمینی دور از انتظار؛ فرانسه میزبان تاریخی پنهان
در منطقه‌ای نزدیک به گذرگاه رود دوردون در لامونزی-سن-مارتن، باستان‌شناسان در حین کاوش‌های معمول خود، به بقایای یک تدفین باستانی برخورد کردند. این منطقه که پیش‌تر عمدتاً به دلیل سکونتگاه‌های مربوط به دوره نوسنگی شناخته می‌شد، انتظار می‌رفت که آثاری از آن دوران را در خود جای داده باشد، نه یک قبر رومی باشکوه. این غافلگیری، اهمیت این کشف قبر ۱۸۰۰ ساله را دوچندان می‌کند؛ زیرا وجود چنین گوری در محلی دور از مراکز اصلی رومی، می‌تواند نشانه‌هایی از گسترش نفوذ امپراتوری یا حضور افراد مهم در مناطق دورافتاده را برملا سازد.
تدفین «بوستوم»: روشی خاص در میان تدفین‌های رومی و اسرار قبر باستانی
روش تدفین رومی کشف‌شده از نوع «بوستوم» است که نسبت به دیگر روش‌های سوزاندن جسد، کمتر رایج بوده و از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. در این شیوه، جسد مستقیماً روی هیزم در داخل گودالی کم‌عمق سوزانده می‌شود و پس از خاموش شدن آتش، استخوان‌ها و خاکستر حاصله به همراه اشیای تدفینی، در همان محل دفن و با خاک پوشانده می‌شدند. این امر در مقابل روش‌های رایج‌تر قرار می‌گیرد که در آن جسد در محلی دیگر سوزانده شده و سپس بقایای آن به محل دفن منتقل می‌گردید. شکل مستطیل‌شکل گودال با لبه‌های سوخته، به وضوح نشان‌دهنده همین شیوه «بوستوم» است و وجود یک سکه برنزی نیز قدمت این قبر ۱۸۰۰ ساله را به دوره اوج امپراتوری روم (اوایل قرن دوم میلادی) گواهی می‌دهد. باستان‌شناسان برای ثبت دقیق این یافته‌ها، از روش فتوگرامتری برای ایجاد مدل‌های سه‌بعدی از محوطه استفاده کردند تا کوچکترین جزئیات نیز برای بررسی‌های آتی حفظ شود.
گنجینه‌های مدفون در قبر ۱۸۰۰ ساله؛ از طلای خالص تا کریستال‌های مرموز
بررسی دقیق‌تر خاکستر و بقایای موجود در این قبر رومی، مجموعه‌ای بی‌نظیر از اشیای تدفینی را آشکار ساخت که از ثروت و جایگاه اجتماعی بالای متوفی حکایت دارد. این اشیا شامل:
حدود ۱۰ سکه که در کنار ورقه‌های نازک طلا قرار گرفته بودند. این ورقه‌ها احتمالاً تزئینات جعبه یا کیسه‌ای بوده‌اند که سکه‌ها را در خود جای داده بوده‌اند.
تکه‌های کریستال که به نظر می‌رسد بر روی پایه‌ای از چرم یا مواد آلی دیگر نصب شده بودند، و به شکلی مرموز در کنار بقایا یافت شده‌اند.
یک ظرف سفالی مرغوب از نوع «ترا سیگیلاتا» که از کارگاه‌های محلی مونتانز در مرز قرون اول و دوم میلادی به دست آمده است.
یک شیشه کوچک شفاف و یک شیء آهنی بلند با دسته چوبی که به دلیل زنگ‌زدگی شدید، برای بررسی‌های آزمایشگاهی منتقل شد.
در میان ۲۲ قطعه طلای کشف شده، سه مورد از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند: یک دستبند از نوار پیچ‌خورده با قفل حلقه‌ای، یک آویز کروی‌شکل که احتمالاً به پسران خانواده‌های ثروتمند رومی تعلق داشته، و یک انگشتر با نگین کنده‌کاری‌شده.
حلقه اسرارآمیز با کتیبه یونانی؛ سرنخ‌هایی از هویت صاحب قبر رومی
انگشتر کشف شده، علی‌رغم تغییر شکل ناشی از حرارت، همچنان دارای یک نگین کوچک است که روی آن هفت حرف یونانی «Allallé» کنده‌کاری شده. جنس دقیق این نگین هنوز مشخص نیست (شاید از نوع سنگ‌کریستال باشد)، اما وجود این کتیبه یونانی پرسش‌های مهمی را مطرح می‌کند:
آیا این واژه نام خانوادگی فرد متوفی بوده است؟
آیا این نگین می‌تواند نشانه‌ای از حضور جمعیت یونانی یا نفوذ فرهنگی یونان در این منطقه از گل باشد؟
این جزئیات، پازل هویت صاحب قبر ۱۸۰۰ ساله را پیچیده‌تر و در عین حال جذاب‌تر می‌کند.
کاوش‌های بیشتر و رمزگشایی از محوطه قبر ۱۸۰۰ ساله
اکنون، بقایای این تدفین رومی و ساختار خاص آن، در اختیار یک گروه پژوهشی چندرشته‌ای قرار گرفته است. محققان علاوه بر مطالعه دقیق اشیا و بقایای انسانی، در پی کشف جایگاه این قبر در چشم‌انداز تاریخی و جغرافیایی منطقه هستند. این تحقیقات شامل تلاش برای شناسایی گورستان مرتبط با این «بوستوم»، مکان دقیق سکونتگاه رومی‌ها در نزدیکی این قبر ۱۸۰۰ ساله، و همچنین بررسی دقیق‌تر معنای کتیبه یونانی و ارتباط آن با حضور احتمالی یونانی‌ها در این بخش از امپراتوری روم خواهد بود. این یافته نویدبخش درک عمیق‌تری از تاریخ و فرهنگ پیچیده گل در دوران روم باستان است.
مطالب مرتبط
- قدیمی‌ترین کشتی مسافربری جهان، حیات دوباره یافت و به هتلی لوکس در اندونزی مبدل گشت
- گلناز گل‌صباحی به عنوان نخستین زن ایرانی به سمت نایب رئیسی ایکوم جهانی برگزیده شد
- تضاد تصویر و واقعیت: استاشر فهرست ۱۰ جاذبه گردشگری ناامیدکننده جهان را منتشر کرد
- موزه اینهوتیم برزیل گنجینه هنر معاصر در قلب طبیعت آمریکای جنوبی می‌درخشد
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش می‌کند تجربه‌ای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسی‌زبان فراهم آورد. او با بهره‌گیری از دانش رسانه‌ای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینه‌سازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید می‌کند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفه‌ای هستند.