“`html
در دل طبیعت بکر و ساحل رود راین، در کمپ باستانی گونرزدورف، یافتهای شگفتانگیز از دوران پارینهسنگی کشف شده است؛ تصاویر حکاکی شدهای که رازهای ماهیگیری نیاکان ما را فاش میسازند.
با کمک فناوریهای پیشرفته تصویربرداری، محققان توانستهاند نقشهای ظریف ماهیها و طرحهای هندسی شگفتانگیزی را بر روی لوحهای سنگی کهن مشاهده کنند. این طرحها، احتمالا نماد تورها و دامهای ماهیگیری هستند و گواهی بر دانش و مهارت شکارچیان و گردآورندگان عصر یخبندان.
رازهای تغذیه و هنر در عصر یخ
این پژوهش که حاصل همکاری متخصصان باستانشناسی از مرکز لایبنیتز و دانشگاه دورهام است، به بررسی رژیم غذایی و شیوههای زندگی انسانهای نخستین میپردازد. این مطالعه نگاهی نو به نمادها و باورهای آنها در حدود ۲۰ تا ۱۴ هزار و پانصد سال پیش ارائه میدهد.
این کاوش، فراتر از یک بررسی سادهی عادات غذایی، به رمزگشایی نمادینگی آثار هنری باستانی میپردازد و چشمانداز تازهای از فرهنگ و باورهای این جوامع پیش از تاریخ را به روی ما میگشاید.
گنجینهای از هنرهای کهن
گونرزدورف، به لطف زیباییهای طبیعیاش، پناهگاهی برای آثار هنری باستانی اروپاست. صدها لوح سنگی صیقلی، تصاویر حیواناتی چون اسبهای وحشی، کرگدنهای پشمالو، گوزنهای شمالی و ماموتها را به نمایش میگذارند؛ جانورانی که نقش حیاتی در بقای این جوامع داشتهاند.
برخی از این لوحها، تصاویر زنان را به شکلی نمادین به تصویر کشیدهاند، اما مهمترین کشف، تصاویر دقیق روشهای ماهیگیری است؛ کهنترین شواهد از استفاده از تورهای ماهیگیری را به ما نشان میدهد.
همکاری علمی گسترده
در این پژوهش، متخصصان باستانشناسی و روانشناسی از دانشگاه دورهام با دانشمندان مرکز مونرپوس همکاری نزدیکی داشتهاند. این همکاری بینرشتهای، درک ما را از کاربرد و مفهوم هنر در زندگی روزمرهی جوامع شکارچی-گردآورنده عمیقتر کرده است.
دانشمندان با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته، مخصوصا روش تصویربرداری بازتابی، توانستهاند جزئیات شگفتانگیزی از این آثار باستانی را آشکار سازند.
ماهیگیری در عصر یخ: رازهای نمایان شده
بررسی دقیق این حکاکیها، نشان از استفاده از تورهای ماهیگیری در آن دوران دارد. خطوط شبکهمانند بر روی تصاویر ماهیها، بیانگر این حقیقت است که هنرمندان، فرآیند صید ماهی را به تصویر کشیدهاند.
دکتر مونیکا اسپیکر، سرپرست این مطالعه، میگوید: “موقعیت مرکزی ماهیها در میان خطوط شبکهای، نشان از استفاده از تور یا تله برای صید آنها دارد.” این تصاویر، کهنترین نمونههای شناختهشده از ماهیگیری با تور در اروپا هستند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی ماهیگیری
این کشف نه تنها به اهمیت اقتصادی ماهیگیری در آن دوران اشاره دارد، بلکه جنبهی فرهنگی و نمادین آن را نیز آشکار میسازد. این تصاویر میتوانند ابزار ارتباطی یا داستانگویی بوده باشند و دانش و ارزشهای فرهنگی مشترک را در میان گروهها منتقل میکردند.
دقت و ظرافت این آثار هنری، نشان از ارزش بالای ماهیگیری در ساختار اجتماعی این جوامع دارد و موفقیت در صید ماهی، احتمالا بر جایگاه اجتماعی افراد تاثیرگذار بوده است.
نگاهی به تکامل شناختی انسان
مطالعهی این آثار، درک ما را از رژیم غذایی و اقتصاد جوامع پارینهسنگی عمیقتر میکند و بینشهای ارزشمندی در مورد تکامل شناختی انسانهای اولیه ارائه میدهد. پیچیدگی ساخت و استفاده از تورهای ماهیگیری، نشان از تواناییهای بالای حل مسئله و تفکر مفهومی در انسانهای آن دوران دارد.
این کشف، درک ما از تواناییهای ذهنی نیاکانمان، از جمله هوش بصری-فضایی و توانایی انتقال ایدههای پیچیده، را غنیتر میکند و نقطه عطفی در تاریخ تکامل انسان به شمار میرود.
هنر و آیین در عصر یخبندان
این حکاکیها، فقط به روشهای ماهیگیری اشاره نمیکنند، بلکه به نقش ماهیگیری در مناسک و فعالیتهای اجتماعی نیز میپردازند. این یافتهها، محدوده هنر عصر یخبندان را گسترش داده و نشان میدهد که فعالیتها نیز موضوع آثار هنری بودهاند.
این کشف فوقالعاده، یادآوری است از اینکه هنوز اسرار بسیاری در مورد گذشتهی خود داریم که باید کشف شوند.
این مطالعه در مجله PLOS ONE منتشر شده است.
“`