افزایش دمای جهانی در دهه‌های گذشته، محدوده پراکنش پشه‌های ناقل ویروس دنگی را گسترش داده و بیماری تب دنگی را به مناطق جدیدی مانند جنوب اروپا و ایالت‌های شمالی آمریکا کشانده است. این روند نشان می‌دهد که گرمایش زمین و تب دنگی نه‌تنها یک بحران زیست‌محیطی، بلکه یک بحران سلامت عمومی نیز هست.
ارتباط بین گرمایش زمین و تب دنگی
مطالعات منتشرشده در مجله PNAS نشان می‌دهد که بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۴ افزایش دمای متوسط مسئول ۱۸٪ از موارد ابتلا به تب دنگی در ۲۱ کشور بررسی‌شده بوده و سالانه حدود ۴.۶ میلیون مورد اضافی ایجاد کرده است. این پژوهش تأکید می‌کند که افزایش فقط ۱–۲ درجه سانتی‌گراد می‌تواند رشد جمعیت پشه‌های Aedes aegypti و Aedes albopictus را تسریع کرده و دوره انتقال ویروس را کوتاه‌تر کند.
محدوده‌های جدید خطر دنگی
بهترین دمای تکثیر پشه‌های ناقل دنگی حدود ۲۸ درجه سانتی‌گراد است. با گرم‌تر شدن مناطق کوهستانی و شهرهای خنک‌تر، اکنون زمینه مناسبی برای شیوع دنگی فراهم آمده است. مناطقی که پیش از این مصون بودند، از جمله:
- جنوب اروپا (اسرائیل تا ایتالیا)
- جنوب ایالات متحده (کالیفرنیا، تگزاس، فلوریدا)
این تغییرات نشان می‌دهد که گرمایش زمین و تب دنگی در کنار رشد شهرنشینی و تحرک جمعیت، می‌تواند جهش چشمگیر موارد ابتلا را به دنبال داشته باشد.
پیامدهای بالینی و اقتصادی
تب دنگی در اشکال شدید (درمان‌شده به نام دنگی هموراژیک) می‌تواند منجر به خونریزی داخلی و نارسایی ارگان‌ها شود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) برآورد می‌کند که سالانه ۳۹۰ میلیون نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند که حدود ۹۶ میلیون مورد از آن‌ها علامت‌دار است. شیوع رو به رشد دنگی، هزینه‌های عمده‌ای را به سیستم‌های بهداشتی و اقتصاد کشورها تحمیل می‌کند.
راهکارهای مقابله با تب دنگی در شرایط گرمایش زمین
مقابله با گرمایش زمین و تب دنگی نیازمند دو رویکرد هم‌زمان است:
- پیشگیری محیطی: • کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سرمایه‌گذاری در انرژی پاک • کنترل جمعیت پشه‌ها از طریق حذف آب‌های ایستا و استفاده از توری‌های درزگیر
- آمادگی نظام سلامت: • تقویت تشخیص زودهنگام و دسترسی به واکسن‌های دنگی (WHO تایید کرده است چند واکسن در دسترس است) • آموزش جوامع در معرض خطر و ایجاد طرح‌های هشدارگر تُند مرتبط با دما
بحران گرمایش زمین و تب دنگی آشکارا نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی پیامدهای زیست‌محیطی را فراتر برده و سلامت میلیون‌ها انسان را در سراسر دنیا تهدید می‌کند. با اجرای سیاست‌های کاهش انتشار کربن و تقویت دفاع بهداشتی، می‌توان از گسترش آینده این بیماری در برابر موج‌های جدید گرمایی جلوگیری کرد.
متین رضایی نویسنده و تولیدکننده محتوای تخصصی در حوزه سرگرمی است که با نگاهی دقیق و تحلیلی به دنیای فیلم، سریال، بازی‌های رایانه‌ای، موسیقی و فرهنگ عامه، تلاش می‌کند تجربه‌ای جذاب و قابل اعتماد برای مخاطبان فارسی‌زبان فراهم آورد. او با بهره‌گیری از دانش رسانه‌ای، مهارت در نگارش خلاقانه و آشنایی با اصول بهینه‌سازی محتوا (SEO)، مطالبی تولید می‌کند که هم از نظر اطلاعاتی غنی و هم از نظر ساختاری حرفه‌ای هستند.