“`html
ذوب تدریجی یخ‌های قطبی و آتش‌سوزی‌های گسترده در مناطق توندرا، تعادل طبیعی کربن در این نواحی را به هم ریخته است. برای نخستین بار در هزاران سال، انتشار دی اکسید کربن از این مناطق، میزان جذب آن توسط پوشش گیاهی را فراتر رفته است.
گیاهان قطب شمال، از جمله درختچه‌ها، خزه‌ها و گلسنگ‌ها، نقش حیاتی در جذب و ذخیره‌سازی دی اکسید کربن در بافت خود داشته‌اند. با مرگ این گیاهان، کربن در خاک‌های یخ‌زده به دام می‌افتاد. اما گرمایش زمین، ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای، این چرخه را برهم زده است.
افزایش دما، سبب ذوب شدن خاک‌های یخ‌زده (پرمافراست) شده و فعالیت میکروب‌ها را افزایش داده است. این میکروب‌ها کربن ذخیره شده را آزاد می‌کنند. از سوی دیگر، آتش‌سوزی‌های بیشتر، پوشش گیاهی را از بین می‌برد و میزان جذب کربن را کاهش می‌دهد.
تراز منفی کربن در قطب شمال
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دو دهه گذشته، توندرای قطب شمال کربن بیشتری به اتمسفر رها کرده است تا آنچه که جذب کرده است. این تغییر، نظم حاکم بر چرخه کربن در این منطقه از آخرین عصر یخبندان تاکنون را به هم زده است. این یافته‌ها در گزارش جدیدی از اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) ارائه شده است.
گزارش سالانه NOAA نشان می‌دهد که قطب شمال برای یازدهمین سال پیاپی، گرم‌تر از میانگین جهانی بوده است. دوره اکتبر ۲۰۲۳ تا سپتامبر ۲۰۲۴، دومین دوره گرم ثبت شده در این منطقه از سال ۱۹۰۰ تاکنون است. همچنین، یخ‌های دریایی در گذرگاه شمال غربی به کمترین میزان خود رسیده است و برخی مناطق کانادا کوتاه‌ترین فصل زمستانی را تجربه کرده‌اند.
توئیلا مون، یکی از پژوهشگران این پروژه می‌گوید: «قطب شمال امروز، سال به سال، به طور چشمگیری با ۲۰ سال پیش متفاوت است.»
تغییری بی‌سابقه در هزاران سال
شواهد تغییر در چرخه کربن قطب شمال پیش‌تر هم مشاهده شده بود، اما با استفاده از داده‌ها و روش‌های تحلیل جدید، اکنون می‌توان این روند را با اطمینان بیشتری تایید کرد. بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰، آتش‌سوزی‌ها و ذوب پرمافراست، انتشار کربن را به مراتب بیشتر از جذب آن کرده‌اند؛ پدیده‌ای که احتمالا برای اولین بار در هزاران سال رخ داده است.
برندان راجرز، دانشمند مرکز تحقیقات اقلیمی وودول، در این باره می‌گوید: «دامنه این اختلاف به شدت به میزان کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط کشورها بستگی دارد. هرچه بتوانیم افزایش دمای جهانی را کاهش دهیم، بهتر می‌توانیم با انتشار گازهای پرمافراست مقابله کنیم.»
جمع‌آوری داده‌ها در سراسر قطب شمال همواره دشوار بوده است، اما جنگ اوکراین و روسیه این چالش‌ها را تشدید کرده و دسترسی به اطلاعات برخی مناطق را با مشکل روبرو کرده است. راجرز در این مورد می‌گوید: «از بسیاری از مناطق سیبری هیچ داده‌ای در دسترس نیست.»
نکات مثبت گزارش
با وجود این یافته‌های نگران کننده، گزارش NOAA حاوی خبرهای مثبتی نیز هست. به عنوان مثال، جمعیت فوک‌ها در اطراف آلاسکا علی‌رغم افزایش دما، سالم گزارش شده‌اند و یک زمستان خنک‌تر به لایه یخی گرینلند کمک کرده تا کمترین میزان از دست رفتن یخ را از سال ۲۰۱۳ تاکنون تجربه کند (حدود ۵۵ میلیارد تن).
اما روند بلندمدت همچنان نشان‌دهنده ذوب یخ‌های گرینلند و افزایش سطح آب دریاها است.
ریموند ژانگ / نیویورک تایمز
“`